Jaren geleden zat hij, na heel wat tegenslagen, zelf nog in een ‘slachtofferrol’. Hij kroop door het oog van de naald en hij overwon een zware depressie, maar sinds enkele jaren engageert Jeroen Ooms zich als geen ander voor heel wat goede doelen: Frakstok, Omarmen, Harten Aas… Niets is hem te veel om anderen een hart onder de riem te kunnen steken. Het geluk opzoeken, daar doet hij niet aan mee. Zijn geheim? Gewoon goed doen voor anderen, en geluk komt vanzelf jouw kant op.
Jeroen, met Frakstok heb jij kledij ingezameld voor kansarmen en tijdens Corona werden er laptops verzameld. Is er veel nood aan dergelijke acties?
"We kunnen niet meer naast armoede kijken. Ook hier in onze achtertuin worden kinderen met lege brooddozen naar school gestuurd en kunnen sommige buren geen doktersbezoek betalen. Te veel mensen in onze regio hebben het moeilijk om in hun basisbehoeften te voorzien. Armoede maakt mensen ongelukkig.
Ik wilde iets doen om te helpen. Samen met twee vrienden heb ik Omarmen opgestart. We bieden een platform aan waar verenigingen, instellingen, vzw’s en helpende handen elkaar kunnen vinden. Daarnaast nemen we ook initiatieven om op onze manier een verschil te kunnen maken.
Vorig jaar in de winter kwamen we op het idee om overal in Turnhout kapstokken te plaatsen: de Frakstok was geboren. Mensen konden een jas, sjaal of handschoenen aan de Frakstok hangen en zo een ander de warmte geven die hij of zij nodig had. Tijdens Corona hebben we spelletjes ingezameld en uiteraard de laptops. Veel kinderen hadden thuis niet de mogelijkheid om online les te volgen of in contact te blijven met de school door gebrek aan een pc of laptop thuis.
We zijn nu zelfs een tweede inzamelactie voor laptops gestart, omdat we merken dat de nood nog steeds heel hoog is en we weten niet wat Corona nog gaat brengen. Deze keer loopt de inzamelactie wat moeizamer, maar ik hoop dat er toch nog veel mensen gaan zijn die hun laptop willen schenken aan ons."
Vanwaar kwam het idee om je volop in het vrijwilligersleven te storten?
"In 2012 werd ik ziek. Ik had hartritmestoornissen en moest geopereerd worden. Deze operatie liep volledig mis. Ik kreeg een aantal hartstilstanden, moest gereanimeerd worden en ik belandde in een coma. Na vijf dagen werd ik precies wakker in een andere wereld. Al die buizen rondom mij, ik wist niet wat er gebeurd was… Je staat op en je voelt direct dat je inspanningscapaciteit helemaal anders is.
Ik was op dat moment verantwoordelijke in een bankkantoor. Ik had een drukke job en was constant aan het werk. Ik wilde niet liever dan terug gaan werken, maar er werd mij redelijk snel duidelijk gemaakt dat werken met een hart dat voor een groot gedeelte afgestorven is, geen optie meer was voor mij. Op dat moment zat ik nog in een slachtofferrol en dacht ik nog niet aan vrijwilligerswerk."
Was het moeilijk om op dat moment terug zin aan je leven te geven?
"Dit was heel moeilijk, dat ging zelfs niet op dat moment. Ik was als een heel andere persoon uit die operatie gekomen en ik herkende mezelf niet meer. Dingen die vroeger vanzelfsprekend waren, zoals simpelweg een trap oplopen, gingen niet meer.
Los van die fysieke dingen, was ik ook gewoon heel bang. Die coma was heel donker. Een pikzwarte leegte. Ik kan mij herinneren dat ik, in het donker, constant aan het wandelen was. Ik moest blijven wandelen tot ik uit de coma geraakte, maar ik geraakte er niet uit. Dat was enorm beangstigend. Toen ik thuiskwam, durfde ik niet meer te gaan slapen, uit schrik voor die donkere leegte. Schrik om niet meer wakker te worden. Ook nu nog slaap ik met de gordijnen open of met een licht aan.
Na mijn operatie raakte mijn vriendin zwanger. We keken enorm uit naar de geboorte van ons zoontje. Op zeven maanden zwangerschap kregen we echter het nieuws dat Nandje zwaar ziek was en we hebben de zwangerschap moeten afbreken. Dit was een ongelooflijk zware klap voor ons.
De grote weerbots voor mij volgde vijf jaar later, na de geboorte van ons dochtertje. Ik sukkelde in een diepe depressie. Voor mij moest het leven niet meer. Ik ben toen twee maanden opgenomen geweest in een psychiatrische instelling, omdat ik er zelf alleen niet meer uit geraakte."
"Ik denk dat uiteindelijk de wil om te leven groter was dan al de miserie."
Hoe kom je daar bovenop?
"Met vallen en opstaan en heel kleine babystapjes vooruit, denk ik. Je kan blijven zitten en treuren of je kan je leven terug aanpakken. Ik heb dat laatste gedaan, maar ik heb mezelf wel terug moeten heruitvinden.
Ik kampte met een enorm schaamtegevoel omdat ik niet meer mocht werken. Ik trok me de commentaren van mensen heel hard aan. Samen met een psychiater heb ik wegen gezocht om met dit schuldgevoel om te gaan. Ik dacht dat ik niets meer betekende voor de maatschappij. Ik kreeg handvaten aangereikt waarmee ik mijn leven terug in handen kon nemen. Ik besefte dat ik me op andere manieren nog nuttig kon maken. En ik wilde er zijn voor mijn kinderen. Ik leerde dat ik geluk kon vinden in kleine dingen die ik nog wel kon."
De kleine geluksmomentjes tellen dus!
"Inderdaad! Tijdens mijn opname gaven ze wel suggesties: volg een tekencursus, bijvoorbeeld. Voor mij was dat moeilijk, omdat ik op voorhand niet weet of ik er ga geraken. Er zijn dagen dat ik geen meter kan stappen. Ik zocht dus iets wat mijn leven betekenis gaf én dat ik op mijn eigen tempo kon doen.
Omarmen is op het goede moment in mijn leven gekomen. Daarnaast zit ik ook in de werkgroep van ’t Antwoord over onderwijs en armoede. We geven advies aan het beleid, heel vrijblijvend. Heel stilletjes kan je zo dingen in gang zetten. Eén van de leukste dingen die ik nu doe is Harten Aas, dit is een proefproject in samenwerking met de zorgverleners om mensen met hartfalen beter te kunnen laten functioneren.
Ik was vroeger ook sociaal geëngageerd, maar toen had ik daar allemaal geen tijd voor. Werken, werken! Dat was belangrijk. Maar zo ga je voorbij aan de kleine, mooie momenten."
Je zoekt geluk in de kleine momenten, maar hoe doe je dat precies?
"Ik ben thuisgekomen uit de psychiatrie en ik ben helemaal open gebloeid. Ik heb geleerd dat ik niet elke dag gelukkig moet zijn. Mensen denken soms dat dit wel moet, maar dat is niet. Mensen zeggen wel eens dat geluk in een klein hoekje zit. Voor mij is dat niet zo. Ik ga het geluk niet zoeken in een klein hoekje. Geluk komt op je af en dat is een grote hoek van 360 graden. Wie goed doet, krijgt goed terug. Als je jezelf opsluit, krijg je niets."
"Je hebt mensen nodig om gelukkig te zijn. Maar af en toe heb je ook jezelf nodig. Om daarna terug opnieuw te kunnen beginnen."
Wat doe je op de mindere dagen?
"De ene dag gaat dit inderdaad gemakkelijker dan de andere. Ik heb ook dagen dat ik me slecht voel. Als ik ’s morgens opsta en ik voel dat het zo’n dag is, dan sluit ik me gewoon een dagje af van alles en iedereen. Want als je tegen dat gevoel gaat vechten, dat helpt niet. Je hebt er alleen jezelf mee en dat werkt niet: niet voor jezelf en ook niet voor de andere.
Het moeilijke is dat ik de slechte dagen niet voel aankomen. Die zijn er opeens. Ik heb me daar nu wel bij neergelegd, maar soms voel ik me machteloos. Na mijn scheiding kocht ik bijvoorbeeld een huis om op te knappen. Dat opknappen, dat lukt dus niet meer. De tuin is een oerwoud… Ik kan me daar druk in maken, maar dat helpt me niet vooruit.
Op dagen dat fysiek niets me afgaat, blijf ik thuis. Niet om de dag zielig alleen en vol zelfbeklag door te komen, maar omdat ik nu besef dat het oké is om me eens niet goed te voelen."
"Ik heb geleerd om dit toe te laten en om de mindere dagen ook gewoon te accepteren zoals ze zijn: gewoon mindere dagen. Niet meer en niet minder dan dat."
Wat is voor jou de definitie van geluk?
"Geluk is iets wat me overkomt en ik heb niet het gevoel dat ik het nog moet gaan zoeken. Gewoon opstaan en de dag plukken, dat is voor mij genoeg."
Wat doe je om zelf gelukkiger te zijn?
"Niet te veel over alles nadenken en dingen over je heen laten komen. Ik moet wel beter mijn grenzen afbakenen. Ik ben een gever. Hoe meer je jezelf openstelt, hoe meer mensen soms denken: dat is een fitte kerel, die kunnen we wel gebruiken voor een project! Ik kan dan moeilijk nee zeggen."
"Ik probeer wat meer aan zelfzorg te doen, zonder daarbij het gevoel te hebben dat ik anderen tekort doe door af en toe ‘nee’ te zeggen."
Hoe kun je anderen een dosis geluk geven?
"Op goede dagen ga ik wandelen met de hond en zeg ik tegen iedereen een goeiemorgen. Kijken mensen dan raar? Eigenlijk niet! Als je dat echt gemeend doet, dan appreciëren ze dat. Laat geluk op je afkomen en er gebeuren schone dingen. Zoals mensen die al van ver naar je zwaaien.
Vroeger duurde een wandeling twintig minuutjes. Nu is dat een uur, omdat de mensen mij nu kennen en een babbeltje beginnen doen. Dat is geluk voor mij. Of een buurvrouw die eens een pot confituur komt brengen, of hondenbotten voor de hond. Daar krijg ik kippenvel van."
Wat is het beste advies dat je kan geven aan anderen?
"Probeer terug zin te geven aan je leven. Ik heb wel wat pech gehad, maar ik ben daar niet in blijven vasthangen en ik loop niet constant met papieren zakdoekjes rond. Iedereen kan pech hebben, maar pak je leven terug vast.
Ik had er heel gemakkelijk in kunnen blijven vasthangen. Ik heb altijd graag gewerkt, ik ging voetballen, ik zong in een koor en op trouwfeesten met mijn zus… Deze dingen lukken allemaal niet meer. Maar nu is alles op zijn plaats gevallen."
Als je een magische pil zou hebben waarmee je het leven van je dromen zou kunnen leiden, hoe zou je leven er dan uitzien?
"Heel egoïstisch, maar ik zou terug kei gezond willen worden. Bij dagdagelijkse dingen stuit ik op beperkingen. Mijn hart kan ineens stilstaan. Het is leven met een klok. Er zijn momenten geweest dat mijn hart maar voor 28 procent werkte; dat voel je wel.
Maar al bij al… Mijn levenspad is een zegen geweest. Ik heb beseft dat ik alles uit mijn leven moet halen, want je weet nooit hoeveel tijd je nog krijgt. En geluk zit dan in de kleine momenten. Ik ben een gelukkige mens."
Is er iets wat je graag zou doen maar nog niet gedaan hebt, wat houdt je tegen?
"Eigenlijk niets! Ik was onlangs gaan wandelen in het vennengebied hier in Turnhout. Ik waande me precies op de Afrikaanse steppe. Zo mooi! Je moet niet ver gaan om mooie plekjes te ontdekken. Dat is misschien het goede dat Corona ons gebracht heeft: dat we de schoonheid in onze eigen streek terug leren kennen."